REFRAKTERLER

 ATEŞ BETONLARININ HAZIRLANMASI 

 (MONOLİTİK REFRAKTERLERİN HAZIRLANMASI) 

25 ve 50 kg’lık torbalarda karıştırılmış ve sadece su ilave edilecek durumda hazır olarak gelen harç malzemelerinin özelliklerine göre su ilave yapılmalıdır.Su miktarı ağırlıkça şöyle olmalıdır;

• Düşük çimentolularda (Vibrasyonlu uygulamalarda); % 5-7 
• Normal çimentolularda : % 7-14  
• İzole döküm harçlarında ise ; % 35-45 arasındadır.
• Su miktarı monolitik malzemelerde çok önemlidir.Az ya da çok olmamalıdır.

Harçta kullanılacak su miktarının nasıl olması gerektiği konusundaki uygulamalar aşağıda şekil olarak gösterilmiştir

                        Su Miktarı Fazla                                       Su Miktarı Az                                Su Miktarı Uygun

 Su Miktarı Fazla
Monolitik malzemelerde fazla olan su hem yukarıda birikecek ve hem de harcın priz alması gecikecektir.Dolayısıyla mukavemete olumsuz etkisi olacaktır.

 Su Miktarı Az

Monolitik malzemelerde su miktarı gerektiğinde az olursa karıştırma homejen olmadığı gibi erken donma da başlayacaktır.Bu da betonda çeşitli yerlerde çatlamalara neden olacaktır.

 Su Miktarı Uygun

Monolitik malzemelerde su miktarı uygunsa karıştırma çok iyi ve donma normal sürede olacaktır.Hazırlanan harç malzemesi elde top yapılıp 30-35cm havaya atılarak yakalandığında avuç içinde hafif yayılma yapıyorsa uygun kıvama getirilmiş demektir.

 APLİKASYON

Kullanıma hazır hale getirilen malzeme (Ateş Betonu) önce ıslatılmış kalıplara dökülür.Harç döküldüğü kalıp içinde şişlenir ve kalıplar dışarıdan çekiçlenerek harcın kalıp içine iyice yerleştirilmesi sağlanır.Dökümden 3 – 5 saat sonra ısınma başlar ve beton erken priz alır.Bu olumsuz durumun önlenebilmesi için betonun ıslanmaya başlanmasıyla beraber üzeri ıslak bezle örtülür ya da hafif ve tazyiksiz fıskiyelerle betonun üzeri ıslatılır.Bu işlemler harcın soğumasına kadar sürdürülmelidir.
Kalıplar 24 saat sonra sökülmeli ve 48 saat doğal kurumaya  bırakılmalıdır.
Dökülen harcın üzerinin düzeltilmesinde kesinlikle metal mastarlar kullanılmamalı,mümkün olduğu kadar ahşap mastarlar kullanmaya özen gösterilmelidir.
Çünkü ;metal mastarlar kullanıldığında beton yüzeye oluşacak parlak tabakadan bünyedeki ısınan suyun dışarı atılması güçleşecektir. Bu da beton yüzeyinde çatlaklara neden olacaktır.
Aplikasyonun sonunda işletmeye alınırken harcın tedarik edildiği firmadan alınacak Isı Diyagramına kesinlikle ve titizlikle uygulanacaktır.

 ANKRAJ SİSTEMİ
1.Paslanmaz Çelik Ankerleri
2.Tavan Askı Anker Tuğlaları

1.Paslanmaz Çelik Ankerlerin Uygulamaları 
Her türlü duvar şekillerinde (Yan duvarda,tavanda ve zeminlerde ve ayrıca hareketli duvarlarda) rahatlıkla uygulanabilirler.”Y” ve “V” şeklindedirler.Dökülecek betonun 2/3 ‘ü kadar boyları vardır.Kalınlıkları betonun durumuna göre 6,8,10,12,… mm gibi çaplarda olabilirler.Sıcaklığın çok düştüğü ortamlarda ise:normal  demir ankerler kullanılabilir.
İki anker arası 200 – 350 mm olmalı ve biri diğerinin tersi yönde birbirine şaşıtmalı duracak şekilde saca (mantoya) monte edilmelidir.

2.Tavan Askı Anker Tuğlalarının Uygulaması
Anker tuğların boyları, dökülecek refrakter malzemelerin toplam kalınlığı karda olmalıdır.Anker tuğlalar betonun  enine maksimum 300mm,boyuna600 mm aralıklarla yerleştirirler.Baş kısmına “C” Kilpsler takılarak tavandaki “I” demirlerine tutturulurlar.
Tuğlaların boyları kadar kalınlığındaki beton dökülerek tuğlalar betonun arasında kalır ve betonun tavanda tutması sağlanmış olur.
Döküm sırasında gerekli yerlere şekilde de görüldüğü gibi dilatasyon  malzemeleri 1000-1500 mmm aralıklarla konur. Ayrıca, anker tuğlalarla “C” klips arasındaki boşluğa Superfelt malzemeleri konmalıdır.

 DİLATASYON
Monolitik malzemelerin genleşme oranlarına göre uygulama sırasında 1000-1500 mm’lik aralıklarla enine ve boyuna 3,6,10,15,25,…mm kalınlığında dilatasyon malzemesi koymak gerekir.Dilatasyon malzemesi olarak ortama göre;seramik battaniyeler,cam\kaya yünleri,karton v.b. gibi malzemeler seçilmelidir.

 KURUTMA ve PİŞİRME
Uygulanan betonun tamamen sertleşmesinden sonra kalıplar sökülür ve 48 saat sonra doğal kurutma süresi başlar.Bu aşamalardan sonra refrakter malzeme üreticisi tarafından verilecek olan “Isı Kürü Diyagramı” titizlikle uygulanmalıdır.Monolitik refrakterler(Dökme Ateş Betonları) için tavsiye edilen“Isı Kürü Diyagramı” aşağıda verilmiştir.

Dökme Ateş Betonları (Cast  Monolitikler) için tavsiye edilen
Isı Kürü Diyagramı

 DÜŞÜK ÇİMENTOLU MONOLİTİK REFRAKTERLER
Düşük çimento ve düşük su oranları itibariyle uygulamaları çok zordur. Ancak, bu özellikleri monolitik malzemelerin normal döküm malzemelere göre avantajları oldukça fazladır. Bunları şöyle sıralamak mümkündür.

• Poroziteleri düşük, mukavemetleri yüksek, hacim ağırlıkları da yüksektir. Dolayısıyla performansları da yüksektir.

• Vibrasyon uygulaması süresi çok olmamalı, maksimum 6 dakika kadar olmalıdır.
• Kalıplar 12 saat sonra sökülerek havayla teması sağlanmalıdır.
• Diğer açıklamalar Genel Monolitik Refrakterler konusunda yer almaktadır.

Düşük Çümentolu Ateş Betonları (Low Cement Monolitikler) için
Isıtma Rejimi Diyagramı